De Afdeling van de Meestergraad is een onderdeel van de Nederlandse Vrijmetselarij en ressorteert onder de Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden.

De Afdeling van de Meestergraad heeft als doel te stimuleren dat de idealen van de Vrijmetselarij door haar leden in gedrag en handelen in de praktijk worden gebracht.

De Afdeling van de Meestergraad is een van oorsprong Nederlandse werkwijze en werd opgericht op 25 april 1819 door de Grootmeester van de Orde van Vrijmetselaren Prins Frederik. Zijn wens: terug naar de essentie van de Vrijmetselarij.

Waar we voor staan

‘Doe een ander, zoals u wilt, dat u geschiedt.‘ Het aloude beginsel van de Afdeling van de Meestergraad is nog steeds actueel, en wordt vormgegeven door de trias naastenliefde, hulpvaardigheid en verzorging.

De Afdeling van de Meestergraad voegt hier het streven naar vriendschap aan toe doormiddel van dialoog en verbinding.

De leden van de Afdeling van de Meestergraad komen bijeen in zogenaamde bouwhutten.

Het lidmaatschap van de Afdeling staat open voor iedere Vrijmetselaar behorend bij de Orde of een Orde die door haar wordt erkend, indien hij tenminste één jaar de Meestergraad heeft. Het lidmaatschap is uitsluitend te verkrijgen door een uitnodiging van een bestaande Bouwhut of door het vormen van een nieuwe Bouwhut met een groep van tenminste 7 nieuwe leden. Voor het vormen van een bouwhut is toestemming vereist van het bestuur van de Afdeling van de Meestergraad.

Een Bouwhut komt als regel maandelijks bijeen en telt tussen de zeven en ca. 20 leden. In Nederland zijn in mei 2025  vijftig Bouwhutten actief met in totaal 645 leden.